Avropa Komissiyası tərəfindən rəqabət siyasətinin nəzərdən keçirilməsini şərh edən Avropa Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyanın (ETUC) katibi İzabel Şeman deyib ki, Avropa İttifaqının (Aİ) rəqabət siyasətinin islahatı son dərəcə vacibdir. Rəqabətə riayət olunmasının təmin edilməsi üçün mövcud qaydalar və yanaşma bərabərsizliyi gücləndirir, iş yerində kollektiv danışıqlar və demokratiyanı pozaraq bir neçə iri şirkətin əlində iqtisadi hakimiyyətin daha da cəmləşməsinə kömək edir.

Bazarın konsentrasiyası və dominant mövqedən sui-istifadə ilə mübarizə aparmaq üçün komissiyalar kapital, ekosistemlər, qloballaşma, məlumatların konsentrasiyası və əmək bazarına təsirin nəzərə alınması məqsədilə bazar qiymətləndirmələrini genişləndirməlidirlər.

Komissiya həmçinin daha inklüziv siyasətə nail olmaq üçün ayrı-ayrı istehlakçıların maraqlarından kənara çıxmalıdır. Avropada və ya bütün dünyada ən aşağı bazar qiymətinə nail olmaq artıq insan hüquqlarının təşviqi, layiqli əmək şəraiti və sağlam ətraf mühit kimi daha geniş sosial faydaları üstələyə bilməz. Son onilliklərdə qloballaşmaya siyasi reaksiya göstərdi ki, insanlar nəyin bahasına olursa-olsun, azad bazarlar yox, ədalətli bazarlar istəyirlər. Aİ-nin rəqabət sahəsində yeni siyasəti güc balansının dəyişməsinə və davamlı inkişafa doğru irəliləyişə gətirib çıxarmalı, yüksək standartlar və işçilərin hüquqlarını nəyin bahasına olursa-olsun yüksək gəlirlərdən üstün tutmalıdır. Komissiya həmçinin, nəhayət, aydınlaşdırmalıdır ki, öz-özünə işləyən işçilər üçün kollektiv müqavilələr rəqabət haqqında qanunun fəaliyyət sahəsindən tamamilə xaric edilmişdir.  Əməkhaqqının müəyyən edilməsi qiymətlərin müəyyən edilməsi deyildir.

Rəqabətqabiliyyətlilik heç vaxt insanların və ya planetin istismarına əsaslanmamalıdır. Qlobal səviyyədə oyun sahəsi olmadıqda, Aİ-yə daxil olmayan ölkələr tərəfindən vicdansız rəqabət təcrübəsinə qarşı tədbirlər görməlidir. Aİ-nin dayanıqlığını və strateji muxtariyyətini artırmaq üçün rəqabət qanunvericiliyinin əsas sektorlarda güclü və davamlı Avropa şirkətlərinin artması ilə uyğun olmasını, həmçinin işçilərin hüquqlarına, istehlak və ekoloji standartlara və ya innovasiyalara mənfi təsirin qarşısını almasını təmin etməliyik.

Rəqabət sahəsində Aİ siyasətinə daxil edilməli olan üç dəyişiklik bunlardır:

Birləşmə

İşçilərin hüquqlarını qorumaq, əməkhaqqının və əmək şəraitinin dəyişməsinə səbəb ola biləcək işəgötürənin monopsoniyasının qarşısını almaq üçün davranış düzəlişlərinə daha çox diqqət yetirilməlidir. Rəqəmsal bazarlarda danılmaz bazar konsentrasiyasına qarşı çıxmaq üçün dominant oyunçunun bölünməsi kimi struktur tədbirləri təkcə nəzəri deyil, real olmalıdır.

Antiinhisar

Komissiya kollektiv müqavilələrin işçilərin, öz-özünə işləyən və ya digər qeyri-standart işçiləri müdafiə etməsindən asılı olmayaraq, rəqabət qanunvericiliyinin əhatə dairəsindən tamamilə çıxarıldığını aydınlaşdırmalıdır. Öz-özünə işləyən və ştatdankənar işçilərə Aİ-nin bir çox ölkələrində Aİ-nin rəqabət haqqında qanununun düzgün şərh edilməməsi səbəbindən kollektiv danışıqlar aparmağa icazə verilmir.

Dövlət yardımı

2030-cu ilə qədər istixana qazları emissiyalarını 55% azaltmaq və 2050-ci ilə qədər karbon neytrallığına nail olmaq məqsədi texnologiya və istehsal proseslərində əsaslı dəyişikliklər tələb edir. Aİ hökumətinin yardım qaydaları yaşıl sövdələşmənin məqsədlərinə və Avropa üçün yeni sənaye strategiyasına uyğun olmalıdır, yaşıl həlləri, keyfiyyətli iş yerlərini və ədalətli keçidi təşviq etməlidir. Dövlət yardımına nəzarət üzv ölkələrə ekoloji cəhətdən zərərli subsidiyaları mərhələli şəkildə dayandırmağa kömək etməli, eyni zamanda ölkələrin dövlət maliyyəsini cəlb etmək imkanlarından asılı olaraq regional fərqlərin dərinləşməsinə yol verməməlidir.

Komissiya həmçinin COVID-19 üçün müvəqqəti dövlət yardım strukturundan davamlı çıxış üçün şərait yaratmalı, onu qəbul edən müəssisələrin işçilər üçün ədalətli və inklüziv bərpa olunmasına şərait yaratmalıdır.