Fevral ayında əməkhaqqı siyasəti üzrə ekspertlərin üçtərəfli görüşü zamanı əldə edilmiş razılaşma Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) Rəhbərlik Şurasının martın 13-də keçirilən sessiyasında təsdiqlənib.

Yeni tərifdə deyilir ki, yaşayış minimumu, ölkənin imkanı nəzərə alınmaqla, işçilər və onların ailələri üçün layiqli həyat səviyyəsini təmin etmək məqsədilə zəruri olan və normal vaxtlarda görülən işə görə hesablanan əməkhaqqı səviyyəsidir.

Müqavilədə əməkhaqqını təyin edən səlahiyyətli institutların və alətlərin, xüsusilə sosial dialoq və kollektiv sövdələşmənin vacib rolu vurğulanır. Hökumətlərin və sosial tərəfdaşların minimum əməkhaqqı səviyyəsindən yaşayış minimumuna tədricən keçidi təmin etməli olduğu qeyd olunur.

Sazişdə həmçinin yaşayış minimumu dəyərinin hesablanması üçün bir neçə əsas prinsip yer alıb, o cümlədən:

  - Şəffaf və ictimaiyyətə açıq olan etibarlı məlumatlardan və elmi cəhətdən əsaslandırılmış metodologiyalardan istifadə.

   - Sosial tərəfdaşlarla məsləhətləşmələr.

    - Regional və sosial-iqtisadi reallıqlar nəzərə alınmaqla yaşayış minimumu dəyişikliklərini əks etdirmək üçün müntəzəm düzəlişlər.

Bundan əlavə, BƏT hökumətlərə və sosial tərəfdaşlara əməkhaqlarının düzgün şəkildə müəyyən edilməsində kömək etməlidir. Buraya əməkhaqqı danışıqları üçün məlumatların toplanmasına köməklik, yaşayış minimumu ehtiyaclarının müəyyən edilməsi üçün texniki dəstəyin göstərilməsi və sorğu əsasında müvafiq iqtisadi şəraitin qiymətləndirilməsi daxildir.

Sazişin yaşayış minimumunun müəyyənləşdirilməsi, hesablanması və təmin edilməsinə yönəlmiş milli və beynəlxalq təşəbbüslərlə daha çox uyğunluğu təşviq edəcəyi gözlənilir.

Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının Baş katibi Luk Trianql razılaşmanı alqışlayaraq deyib ki, yaşayış minimumunun əhəmiyyəti ilə bağlı 80 illik mübarizədən sonra BƏT-də bu razılaşmanın əldə edilməsi işçilər üçün böyük qələbədir.

Hazırda işçilərin çox hissəsi özlərini və ailələrini yoxsulluqdan çıxarmaq üçün kifayət qədər maaş almır, o cümlədən layiqli yaşayış təmin edə bilmir.

Bu saziş yaşayış minimumu ilə bağlı beynəlxalq fəaliyyətə doğru mühüm addımdır. Və sosial ədalət sahəsində irəliyə doğru sıçrayış deməkdir.

BƏT qlobal iqtisadiyyatı işləyən insanların maraqlarına xidmət etmək üçün yenidən formalaşdırmaq məqsədilə yeni sosial müqavilənin tərkib hissəsi olan yaşayış minimumunu rəsmi olaraq razılaşdırıb.

Qeyd edək ki, Rəhbərlik Şurası BƏT-in icra orqanıdır və BƏT-in siyasəti, proqramı və büdcəsi, eləcə də BƏT-in gündəliyi ilə bağlı qərarlar qəbul etmək üçün ildə üç dəfə - mart, iyun və noyabr aylarında toplanır. Martın 4-dən 14-dək BƏT-in baş qərargahında onun 350-ci sessiyası keçirilib. Növbəti sessiya 15 iyun 2024-cü ildə baş tutacaq.

Azər MUSTAFAYEV